تاریخچه ی روان شناسی

همان گونه که مستحضرید اهمیت علم روان شناسی درکشورمان به صورت مدرن آن در چند دهه ی اخیر، بیش از پیش آشکار شده است.

به عبارت دیگر ... نویسنده : سید مهدی میر علاییمی توان گفت برای حل قسمت عمده ای از مسائلی که بشر امروز با آن روبرو است باید از علم روانشناسی کمک گرفت.

در همین راستا کتاب روان شناسی سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی بیش از یک دهه است که در  چرخه ی آموزش کشور قرار دارد. مرکز یادگیری تبیان نیز به منظور یاری رساندن به شما دانش آموزان و دانشجویان عزیز، سلسله مقالاتی را در این ارتباط در نظر گرفته، که امید است مورد بهره مندیتان قرار گیرد.

روان شناسی، با این که تاریخی بسیار طولانی دارد و می توان گفت که با خلقت خود انسان به وجود آمده است، علم تازه ای به حساب می آید.

برخی روان شناسان، تاریخ شروع آن را به سال 1860 نسبت می دهند، سالی که گوستاو تئودورفیخر آلمانی، کتاب اصول سایکو فیزیک ( یعنی رابطه ی تن و روان) را منتشر کرد.

این کتاب ارتباط رویدادهای فیزیکی (مثل نور و صدا) را احساس ها و ادراک ها نشان داد.

اما بیش تر روان شناسان، تولد روان شناسی را به عنوان یک علم، به سال 1879 نسبت می دهند، یعنی سالی که ولیهلم وونت اولین آزمایشگاه روان شناسی را در شهر لایپزیک آلمان بنا نهاد.

وونت شاگردانی از سراسر جهان، تربیت کرد و اصول روان شناسی علمی را به آنان آموخت.

شاگردان وونت، پس از فارغ التحصیلی به کشورهای خود برگشتند و به این ترتیب روان شناسی علمی درا در سراسر جهان اشاعه دادند.

اما باتوجه به این که هر کشور آداب و سنن خاصی داشت، روان شناسی علمی با هر یک آن آداب و سنن در هم آمیخت و مسیر خاصی در پیش گرفت. در میان این کشورها می توان به اتریش، فرانسه، انگلستان، روسیه و از همه مهم تر آمریکا اشاره کرد.

 

روان شناسی در آمریکا

با توجه به جدید بودن این کشور و بالطبع نداشتن سنتی خاص، و درنتیجه مهاجرت بیش تر روان شناسان اروپا برای حفظ جان

خود از خطر حزب نازی، به این کشور، روان شناسی آمریکا در همه ی زمینه ها رشد کرد. به این معنا که روان شناسی یادگیری، فیزیولوژیک، مطالعه ی بیماران روانی، مطالعه ی عقب مانده ها و کاربرد آمار در روان شناسی، پا به پای یکدیگر رشد یافتند.

روان شناسی در فرانسه

روان شناسی فرانسه  بیش تر در زمینه ی روان شناسی آزمایشی سوق داده شد.

مطالعه ی بیماران روانی، عقب ماندگی های ذهنی و روان شناسی فیزیولوژیک .

اولین آزمون های روانی، برای تشخیص کودکان عقب مانده از کودکان عادی، به وسیله ی آلفرد بینه، در کشور فرانسه ساخته شد.

 

 

روان شناسی در انگلستان

روان شناسی انگلیسی بیش تر داروینی است و از کشفیات وی کمک می گیرد و در جهت مطالعه ی غریزه و نقش آن در یادگیری پیش می رود.

انگلیسی ها آمار و ریاضیات را وارد روان شناسی می کنند.

 

مثلا این که آیا هوش و توانایی های ذهنی از یک عامل نشأت می گیرند یا خیر در کشور انگلستان مطرح شده است.

اولین کسی که نظریه دو عاملی (عامل برانگیزنده و عامل حمایتی) را عنوان کرد اسپیر من انگلیسی بود.

 

 

روان شناسی در روسیه

روان شناسان روس بر فعالیت ها و یافته های پاولف استناد کردند. وی فیزیولوژیست بود و فرایند شرطی شدن عکس العمل ها را مورد مطالعه قرار داد.

عکس العمل یا بازتاب ها، رفتار های فطری و غیر اکتسابی هستند و هنگام تولد وجود دارند.

پاولف نشان داد که این بازتاب ها را هم می توان آموخت. اوبه سگ های آزمایشگاهی یاد داد که در مقابل صدای زنگ نیز بزاق ترشح کنند.

 

روان شناسی دراتریش

در اتریش، زیگموندفروید و عده ی دیگری از پزشکان آن دوره، به روان شناسی بالینی و معالجه ی روان رنجور ها روی آوردند. روان رنجور ها از انواع معضلات رنج می برند، فلج دست و پا بی حسی بینایی تیره و تار و گیجی.

فروید، با عنوان کردن مفاهیم هشیاری، نیمه هشیاری و نا هشیاری، روان شناسی را در جهت خاصی سوق داد. وی معتقد بود که ممکن است ما به چیزی فکر کنیم، بدون آن که خودمان بدانیم، یا کسی را دوست داشته باشیم و در عین حال از او متنفر باشیم.

او عمر طولانی داشت و با وجود آن که جر و بحث های زیادی بر سر نظریاتش به وجود آمد، اما سر سخت ترین مخالفان وی نیز نمی توانند انکار کنند که او یکی از دانشمندان بسیار بزرگ عصر ما بوده است.

 

روان شناسی در ایران

روان شناسی ایران، از قرن ها پیش با عنوان علم النفس یا اخلاق، مورد توجه دانشمندان بوده است.

اما روان شناسی جدید در ایران، با انتشار کتاب های دکتر علی اکبر سیاسی و دکتر محمد باقر هوشیار در سال 1317 با عنواین علم النفس یا روان شناسی از لحاظ تربیت و سنجش هوش یا روان شناسی علمی آغاز شده است.

اما شکوفایی واقعی این علم در کشورمان، در دهه ی 40 صورت گرفته است. در این سال ها بود که روان شناسی به عنوان یک رشته ی مستقل دایر شد و ترجمه ی کتاب اصول روان شناسی به وسیله دکتر محمود صناعی رونق خاصی به آن بخشید.

امروزه نیز در کلیه سطوح و دانشگاه ها تدریس می گردد.

نویسنده : سید مهدی میر علایی